General İsmail Berkok, renkli kişiliğiyle sürekli gündeme gelen önemli simalardan biridir. Onun, Kafkas Cephesi İslam Ordusu'ndaki kahramanlıkları unutulmaz. Kurtuluş Savaşı ve sonrasında da etkindir. Hitabet ve yazım kabiliyetiyle övgüye mazhar olmuştur. Dürüst, tarafsız, hukukçu konumu ona; 1950 öncesi, bir çok kurulda görev aldırmıştır.
1946 siyasi gelişmelerinde tarafını belirlemiş, halkın tasvip etmediği bir çok uygulamaya karşı çıkmıştır. 1950 de Demokrat Parti Milletvekili olarak meclise girmiştir. Meclis çalışmalarındada etkin olmuştur. Merhum Menderes halkın memnun olmadığı Türkçe Ezanın tekrar aslına uygun okutulacağına dair söz vermişti. Nihayet seçimden üstün bir zaferle çıkmış, sıra vaatleri yerine getirmeye gelmişti.
Başbakan Menderes; Ezanın tekrar aslına uygun okutulabilmesi için, İnönü kanadının karşı çıkamayacağı bir isim düşündü. O isimde Kayseri Milletvekili emekli General ( Adiğe ) İsmail Berkok'tu. Mevzuyu Berkok'a açtı. Berkok kabul etti. Cumhurbaşkanı Bayar'ın oluruyla da resmen çalışmalarına başladı. İnönü'nün tasarıyı Meclise kimin sunduğunu merak edip sorduğu '' BERKOK '' cevabını alınca; '' başkası cesaret edemezdi '' dediği aktarılır.
Mevzuyla ilgili Prof Erhan Afyoncu '' 2 Haziran 1950 de Kayseri Milletvekili İsmail Berkok ve onüç ( 13 ) arkadaşı kanun teklifini hazırladığını aktarmaktadır. Evet, 14 Haziran 1950 de Başbakan Adnan Menderes Hükümetince TBMM ne bu konuda çeşitle kanun teklifleri sunuldu. Meclise sunulan tekliflerin gerekçesinde, ceza kanununa hüküm konulmasının din ve vicdan hürriyetine baskı sayıldığı belirtilmişti. ''
Halk bu gelişmeler üzerine büyük bir heyecana kapılarak gelişmeleri takip etmeye başladı. Kahvelerde, çay bahçelerinde ezanın asli dilinde okunması meselesi konuşuldu. Sonunda Türkçe ezan meselesi 16 Haziran 1950 de Meclis gündemine geldi. TBMM de oturum başkanlığı yapan Hulusi Demirel , tasarının gündeme alınmasınıda, ivedilikle görüşülmesinide ayrı ayrı oylattı. CHP lilerde tasarının gündeme alınmasını desteklediler.
Tasarıyla ilgili konuşan CHP'liler; Ezanın Türkçe okunmasının daha doğru olduğunu, ancak, bu meseleyi politik bir tartışma konusu yapmayacaklarını söylediler. Daha sonra söz alan Demokrat Partili ve bağımsız milletvekilleri hararetli konuşmalar ( tartışmalar ) yaptılar.
Tasarının kabul edilmesine karşı çıkılmayacağı anlaşılınca, bu defa ne zaman yürürlüğe gireceği tartışılmaya başlandı. Sonunda bir Milletvekilinin '' cezai hükmü kaldırıldığı için, daha önce aslına uygun ezan okuyanların suçlu sayılamayacakları '' nı ifade etmesi üzerine bu mesele de çözülmüş oldu.
General İsmail Berkok; 1954 seçimlerinde de vekil seçilmiş ancak, hastalığı nüksetmiş, yeni döneme başlayamadan vefat etmiştir. Vefat ettiğine ( 1890 - 1954 ) 64 yaşındaydı. Ezanın okutulması için gayret gösteren tüm şahsiyetleri rahmet ve saygıyla andığımı belirterek mevzuyu noktalıyorum. Vesselam..